Planten als nieuwe ziekteverwekker

Nieuwe ziekteverwekkers zijn niet alleen afkomstig van dieren, maar verrassend vaak ook uit de plantenwereld. Dat stelt de plantenziektenkundige Bart Thomma van de Wageningen Universiteit. Vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem en mensen die een transplantatie hebben ondergaan, zijn volgens hem gevoelig voor nieuwe ziekteverwekkers uit de plantenwereld.

"Er zijn vele ziektes die mensen van dieren kunnen krijgen," aldus Bart Thomma. "HIV komt oorspronkelijk van apen en waar vogelgriep uitbreekt worden, soms ook mensen besmet. Het menselijk organisme lijkt nu eenmaal op dat van dieren. Maar ons organisme is anders dan dat van planten. Het idee dat ziektekiemen van planten kunnen overspringen op mensen, stuit veel onderzoekers daarom tegen de borst."

Maar toch zijn ook planten volgens Thomma geregeld overdragers van ziektes. "Dat gebeurt trouwens verrassend vaak," benadrukt hij. "Tot de ziekteverwekkers uit de plantenwereld behoort bijvoorbeeld de schimmel Madurella mycetomatis. Die veroorzaakt in Afrika de ziekte mycetoma. De bodemschimmel komt waarschijnlijk ook voor op de doorns van acacia. Door schrammen of splinters vindt hij zijn weg naar mensen. Als de schimmel niet wordt bestreden, is amputatie van ledematen noodzakelijk."

Volgens Thomma zijn mensen met een verzwakt immuunsysteem extra gevoelig voor ziektenverwekkers uit de plantenwereld. "Door de medische vooruitgang blijven er nu mensen in leven die voorheen overleden zouden zijn aan hun infecties," voert hij aan. Daar zitten veel mensen bij met een immuunsysteem dat niet meer goed werkt. Zij kunnen op termijn een gevaar vormen voor mensen met een gezond
immuunsysteem gevaar."

De groep patiënten met een zwak immuunsysteem vormt volgens Thomma een potentiële kweekbodem voor nieuwe ziekten, die zo de kans krijgen om zich aan te passen aan een nieuwe gastheer. "De ziekteverwekkers kunnen zich uitselecteren en muteren tot ziektekiemen die ook mensen met een gezond immuunsysteem kunnen vellen," waarschuwt hij tegenover het online magazine Planet Internet.