Kikkers moeten in quarantaine

Een geheimzinnige zwam bedreigt wereldwijd kikkerpopulaties. Het fenomeen wordt door wetenschappers vergeleken met de uitroeiing van de dinsosariers. Zij roepen dierentuinen, aquaria en botanische tuinen dan ook op om hun kikkers in quarantaine te plaatsen tot de bedreiging is overgewaaid. Het project kreeg de naam Amphibian Ark.

De Amphibian Arik wil dat de meer dan 6.000 verschillende soorten kikkers, salamanders en aanverwante amfibieen zouden verdwijnen. Volgens wetenschappers heeft de geheimzinnige zwam al 170 soorten kikkers uitgeroeid, terwijl nog eens 1.900 andere soorten zwaar worden bedreigd.

"Dit is een voorbeeld van een ziekte die niet alleen populaties aantast, maar een hele soort bedreigt," zegt Joseph Mendelson, curator van de dierentuin van Atlanta en initiatiefnemer van de Amphibian Ark. "De mens zou stom zijn om aan een dergelijk fenomeen geen aandacht te schenken.

De wetenschappers wijzen erop dat amfibieen een vitaal onderdeel vormen van de voedselketen door te jagen op insecten die door andere dieren niet worden gegeten en de waterwereld te verbinden met landdieren. "Zonder amfibieen zouden de insecten hun vrije gang kunnen gaan en de openbare gezondheid en de voedselvoorraden bedreigen," voeren ze aan.

Daarnaast wordt benadrukt dat amfibieen ook een biomedisch belang hebben. "Sommige soorten produceren een scheikundige stof die door de mens als pijnstiller gebruikt kan worden," aldus Amphibian Ark. "Eén welbepaalde soort staat bekend voor een scheikundige stof die het Aids-virus onschadelijk kan maken."

Amphibian Ark wil dat dierentuinen, botanische tuinen en aquaria minstens 500 exemplaren van alle bedreigde kikkersoorten in quarantaine nemen om ze te beschermen tegen de gevaarlijke chytrid-zwam. "Elke kikker zou moeten gedesinfecteerd worden om te vermijden dat hij de besmetting mee in het beschermde gebied zou nemen," wordt er daarbij opgemerkt.

Volgens Amphibian Ark zal het hele project tussen 400 en 500 miljoen dollar kosten. Daarvoor wordt beroep gedaan op donaties. Het project moet tijd winnen en beletten dat nog meer kikkersoorten uitsterven terwijl wetenschappers onderzoeken hoe er tegen de zwam kan opgetreden worden. Nadat de zwam is uitgeroeid, kunnen de kikkers opnieuw de vrijheid krijgen.

"Maar daarmee is de kikker nog niet gered," wordt er opgemerkt. "De zwam is niet de enige bedreiging voor amfibieen. Ze doodt hen alleen maar vlugger dan de ontwikkeling, vervuiling en klimaatverandering. Wetenschappers zullen de opnieuw uitgezette kikkerpopulaties dan ook van dichtbij moeten volgen."

Vermoed wordt dat de zwam afkomstig is uit Afrika en op de huid van een de klauwkikker, die immuun is voor de dodelijke werking van de paddenstoel, over de hele wereld is meegereisd. De klauwkikker wordt wereldwijd gebruikt voor onderzoek en werd in de jaren veertig van de vorige eeuw gebruikt om zwangerschapstest te doen. De kikker begon immers eieren te produceren wanneer hij ingespoten werd met de urine van een zwangere vrouw.

Vorige maand maakte Japan gewag van de eerste epidemie, waarop milieugroepen prompt de noodtoestand uitriepen. Op het eiland Dominica heeft de zwam al nagenoeg de hele populatie mountain chicken, een grote pad die er culinair als een locale lekkernij wordt bestempeld, uitgeroeid. In het Yosemite National Park in California is de yellow-legged frog nagenoeg uitgeroeid. Er nog nog amper 650 populaties overgebleven, maar 85 procent van de dieren is geinfecteerd.