Alpense gentiaan met uitsterven bedreigd

Nieuw bewijs uit de Italiaanse Alpen toont aan dat de klimaatveranderingen plantensoorten dwingen om hoger gelegen, koelere groeiplaatsen op te zoeken. Maar zo komen ze in een doodlopend straatje terecht en zullen er weldra verschillende alpiene plantensoorten verdwijnen. Planten klimmen zich letterlijk een weg naar hun verdwijning. Dat blijkt uit een studie van het European Native Seed Conservation Network (ENSCONET).

“Een soort meer of minder op aarde, lijkt niet zo erg,” stipt Koen Es van de Nationale Plantentuin van België in Meise aan. “Maar zo eenvoudig ligt dat niet. Elke plant- of diersoort is afhankelijk van andere soorten voor zijn bestuiving, voedsel of bescherming. Dit ecosysteem zorgt ervoor dat dieren, planten en mensen op een bepaalde plaats kunnen overleven. Wanneer één soort wegvalt, kan dat grote gevolgen hebben voor het geheel, ook voor de mens.”

De studie van de Universiteit van Pavia toont aan dat een aantal plantensoorten in de Alpen op vijftig jaar tijd 430 meter hoger zijn moeten klimmen. Dat is het gevolg van een temperatuurstijging met 1,5 procent. In totaal zou daardoor een kwart van alle Europese plantensoorten in gevaar zijn. Ongeveer 800 soorten zouden zelfs met uitsterven zijn bedreigd. Het gaat daarbij onder meer om de blauwe gentiaan, het kleine hoefblad en het wittig havikskruid.

Onderzoekers Gilberto Parolo en Graziano Rossi stellen dat uit hun onderzoek is gebleken dat 52 plantensoorten hoger in de bergen terug te vinden zijn tegenover vijftig jaar geleden, terwijl ze op hun oorspronkelijke locatie op lagere hoogte niet meer terug te vinden zijn. “Een aantal soorten hebben zelfs de top van de berg bereikt,” stippen ze aan. “Hoger kunnen ze niet meer en wanneer het nog warmer wordt, zijn ze dan ook met verdwijnen gedoemd.”

De Italiaanse onderzoekers hebben zaden van deze bedreigde soorten verzamelt en opgeslagen in de zadenbank van de Universiteit van Pavia en de Kew’s Millennium Seed Bank, zodat ze eventueel later terug zouden kunnen uitgezet worden.